Syntaxonomie

Het begrip syntaxonomie wordt in de biologie gebruikt voor de wetenschap van het indelen van levensgemeenschappen of biocoenoses. Onder syntaxonomie (syn = samen, taxon = taxonomische eenheid, syntaxon = gemeenschap) verstaat men zowel het classificatiesysteem zelf als de methode die aan de basis van de classificatie ligt. Aan de basis ligt het syntaxon (meervoud: syntaxa). Deze begrippen zijn analoog aan de taxonomie en het taxon in de biologie, met name in de systematiek.

Zo is in de vegetatiekunde de syntaxonomie een classificatiesysteem voor plantengemeenschappen. Dit classificatiesysteem is ontworpen door de Frans-Zwitserse School, die ook in Nederland en België het meest gevolgd wordt. In de syntaxonomie van plantengemeenschappen onderscheidt men een vijftal rangen of syntaxa. De basiseenheid is de associatie, die overeenkomt met de soort in de taxonomie. Plantenassociaties worden gegroepeerd in verbonden, vervolgens in orden en ten slotte in klasses.

Onder de rang van associatie onderscheidt men lokaal soms nog meerdere subassociaties.

Naamgeving

De definities, principes, regels en aanbevelingen rond de naamgeving van syntaxa zijn vastgelegd in de International Code of Phytosociological Nomenclature, die bepaald zijn door de nomenclatuurcommissie van de International Association for Vegetation Science (IAVS) en de Federation Internationale de Phytosociologie (FIP).

De naamgeving van syntaxa volgt het systeem van die van de taxa, dus elke rang krijgt een specifiek suffix.

Rang Uitgang Voorbeeld
Klasse -etea Alnetea (klasse van elzenbroekbossen)
Orde -etalia Alnetalia (orde van elzenbroekbossen)
Verbond -ion Alnion (verbond van elzenbroekbossen)
Associatie -etum Carici elongatae-Alnetum (elzenzegge-elzenbroek)
Subassociatie -etosum Fraxino-Ulmetum alnetosum (elzenrijk essen-iepenbos)

Codering

In Nederland wordt om een syntaxon te identificeren ook een syntaxoncode gebruikt naast de Nederlandstalige en de wetenschappelijke naam. Deze codes zijn vastgelegd in De vegetatie van Nederland en de Atlas van plantengemeenschappen in Nederland.

Syntaxoncodes bestaan uit de volgende delen:

  • Een kleine r; deze geeft weer of men te maken heeft met de huidige code uit de Revisie Vegetatie van Nederland
  • Een één- of tweedelig nummer dat de klasse beschrijft (er zijn voor Nederland 62 klassen beschreven)
  • Een hoofdletter voor de orde (per klasse)
  • Een kleine letter voor het verbond (per orde)
  • Een één- of tweecijferig nummer voor de associatie (per verbond)
  • Een kleine letter voor de subassociatie (per associatie)
  • Voor een rompgemeenschap wordt de syntaxoncode gecombineerd met 'RG'

Voorbeeld: de code r20Aa02 staat voor de associatie van struikhei en bosbes (Vaccinio-Callunetum).

Zie ook

Bronnen, noten en/of referenties
  • H.E.Weber, J.Moravec & J.-P.Theurillat, 2000: International Code of Phytosociological Nomenclature. 3rd edition. Journal of Vegetation Sciencel 1: 739-768, 2000
  • (de) Vegetatieklassen

· · Sjabloon bewerken
Algemene begrippen:concurrentie · contactgemeenschap · dood hout · fytocoenon · fytosociologie · natuurlijke vegetatie · plantengemeenschap · plantensociologie · plantensociologische nomenclatuur · SynBioSys · vegetatie · vegetatiekunde
Biogeografie:adventief · archeofyt · areaal · autochtoon · beschermingsstatus · cultuurgewas · cultuurvolger · disjunct verspreidingsgebied · eilandbiogeografie · endemie · exoot · extinctie · florarijk · floristiek · inburgering · inheems · invasieve soort · kosmopoliet · massa-extinctie · Rode Lijst van de IUCN · status · synchorologie · uitsterven · verspreidingsgebied · vestiging
Levensvorm:bladrozet · bladverliezend · boom · chamefyt · dwergstruik · epifyt · fanerofyt · geofyt · grasachtige plant · groenblijvend · helofyt · hemikryptofyt · houtige plant · hydrofyt · klimplant · kruidachtig · liaan · loofboom · naaldboom · slingerplant · struik · succulent · therofyt · winterhard
Standplaats:boomgrens · ecologische groep · Ellenberg-indicatorwaarde · extremofiel · freatofyt · halofiel · halofyt · hellingbos · helofyt · indicatorplant · indicatorwaarde van Ellenberg · oecologische groep · standplaatsfactor · stroomdalflora · tredplant · verlandingsvegetatie · xerofiel · xerofyt · zoutplant
Syndynamiek:climaxvegetatie · fenologisch optimum · pioniervegetatie · potentieel natuurlijke vegetatie (PNV) · successie · vegetatieaspect · verlanding· vervangingsgemeenschap
Fysiognomie:aspect · biodiversiteit · biomassa · boomlaag · bos · fenologisch optimum · formatie · grasland · inslaggemeenschap · kruidlaag · lintvormig · moeras · moslaag · mozaïek · ondergroei · puntvormig · schimmellaag · strooisellaag · struiklaag · struweel · symmorfologie · vegetatieaspect · vegetatielaag · vegetatiemozaïek · vegetatieperiode · vegetatiestructuur · vegetatietextuur · vegetatiezonering · vlakdekkend · zode
Syntaxonomie:associatie · associatiefragment · begeleidend taxon · constant taxon · derivaatgemeenschap · diagnostisch taxon · differentiërend taxon · exclusief taxon · kentaxon · klasse · klasse-eigen · klasse-vreemd · onderverbond · orde · preferent taxon · presentie · rompgemeenschap · subassociatie · syntaxon · syntaxoncode · syntaxonomie‎ · syntaxonomische rang · transgrediërend taxon · trouw · verbond
Vegetatieonderzoek:abundantie · bedekking · Braun-Blanquet-methode · Frans-Zwitserse School · International Association for Vegetation Science · minimumareaal · Plantensociologische Kring Nederland · relevé · shannon-index · vegetatieopname · vegetatieschaal van Tansley · Zürich-Montpellier School
Vegetatietypen:amfibische vegetatie · bos · dijkvegetatie · geriefbos · grazige vegetatie · houtwal · Landelijke Vegetatie Databank · mantelvegetatie · muurvegetatie · rotsvegetatie · ruigte · struweel · tredvegetatie · trilveen · watervegetatie · zoomvegetatie
Standaardwerken (NL):Atlas van plantengemeenschappen in Nederland · De vegetatie van Nederland (VvN) · Revisie Vegetatie van Nederland (rVvN)
Lijsten:lijst van bosgemeenschappen in Nederland · lijst van vegetatiekundigen · plantkunde van A tot Z · vegetatiekunde van A tot Z
· · Sjabloon bewerken
Plantkunde en deelgebieden
Geobotanie (planten als onderdeel van de biosfeer)
Plantengeografie:adventief · areaal · beschermingsstatus · bioom · endemie · exoot · flora · floradistrict · floristiek · hoogtezonering · invasieve soort · Plantengeografie · status · stinsenplant · uitsterven · verspreidingsgebied
Paleobotanie:archeobotanie · dendrochronologie · fossiele planten · gyttja · palynologie · pollenzone · varens · veen
Vegetatiekunde & plantenoecologie:abundantie · associatie · bedekking · biodiversiteit · biotoop · boomlaag · bos · Braun-Blanquet-methode · broekbos · climaxvegetatie · clusteranalyse · coenocline · concurrentie · constant taxon · contactgemeenschap · differentiërend taxon · dwergstruweel · ecologische gradiënt · ecologische groep · Ellenberg-indicatorwaarde · gemeenschapsgradiënt · grasland · heide · kentaxon · kruidlaag · kwelder · minimumareaal · moeras · moslaag · ordinatie · pioniersoort · plantengemeenschap · potentieel natuurlijke vegetatie · presentie · regenwoud · relevé · ruigte · savanne · schor · steppe · struiklaag · struweel · successie · syntaxon · syntaxonomie · Tansley (methode) · toendra · tropisch regenwoud · trouw · veen · vegetatie · vegetatielaag · vegetatieopname · vegetatiestructuur · vegetatietype · vergrassing · verlanding
Idiobotanie (planten onder gecontroleerde omstandigheden)
Plantenmorfologie & -anatomie:beschrijvende plantkunde · adventief · apoplast · blad · bladgroenkorrel · bladstand · bloeiwijze · bloem · bloemkroon · boomkruin · celwand · chloroplast · collenchym · cortex · cuticula · eicel · epidermis · felleem · fellogeen · felloderm · fenologie · floëem · fytografie · gameet · gametofyt · groeivorm · haar · houtvat · huidmondje · hypodermis · intercellulair · intercellulaire ruimte · kelk · kroonblad · kurk · kurkcambium · kurkschors · levensduur · levensvorm · merg · meristeem · middenlamel · palissadeparenchym · parenchym · periderm · plantaardige cel · plastide · schors · sclereïde · sclerenchym · spermatozoïde · sponsparenchym · sporofyt · stam · steencel · stengel · stippel · symplast · tak · thallus · topmeristeem · trachee · tracheïde · tylose · vaatbundel · vacuole · vrucht · wortel · xyleem · zaad · zaadcel · zeefvat · zygote
Plantenfysiologie:ademhaling · bladzuigkracht · evapotranspiratie · fotoperiodiciteit · fotosynthese · fototropie · fytochemie · gaswisseling · geotropie · heliotropisme · nastie · plantenfysiologie · plantenhormoon · rubisco · stikstoffixatie · stratificatie · transpiratie · turgordruk · vernalisatie · winterhard · worteldruk
Plantensystematiek:taxonomie · botanische nomenclatuur · Angiosperm Phylogeny Group · APG I-systeem · APG II-systeem · APG III-systeem · APG IV-systeem · algen · botanische naam · cladistiek · Cormophyta · cryptogamen · classificatie · embryophyta · endosymbiontentheorie · endosymbiose · evolutie · fanerogamen · fylogenie · generatiewisseling · groenwieren · hauwmossen · kernfasewisseling · korstmossen · kranswieren · landplanten · levenscyclus · levermossen · mossen · PPG I-systeem · Pteridophyte Phylogeny Group · roodwieren · varens · zaadplanten · zeewier
Overig
Bijzondere plantkunde:algologie · bryologie · dendrologie · fycologie · lichenologie · mycologie · pteridologie
· · Sjabloon bewerken
Biochemie & fysiologie:Bioanorganische chemie · Biofysica · Celfysiologie · Elektrofysiologie · Endocrinologie · Glycobiologie · Immunologie · Immuunhistochemie · Klinische biologie · Moleculaire biologie · Neurobiologie · Neurofysiologie · Ontwikkelingsfysiologie · Plantenfysiologie · Radiobiologie · Spierfysiologie · Toxicologie
Genetica:Cytogenetica · Epigenetica · Farmacogenetica · Gedragsgenetica · Genomica · Optogenetica · Paleogenetica · Populatiegenetica · Synthetische biologie · Toxicogenomica
Morfologie & anatomie:Celbiologie · Embryologie · Histologie · Morfologie · Ontwikkelingsbiologie · Plantenanatomie · Plantenmorfologie · Zoötomie
Ecologie & gedrag:Aerobiologie · Astrobiologie · Epidemiologie · Ecosysteem · Ethologie · Fenologie · Hydrobiologie · Histologie · Levensgemeenschap · Limnologie · Mariene biologie · populatie · Montane ecologie · Parasitologie · Populatiebiologie · Populatiedynamica · Syntaxonomie · Vegetatiekunde · Voedselketen
Systematiek & evolutietheorie:Bio-informatica · Chemotaxonomie · Cladistiek · Fylogenie · Generatiewisseling · Kernfasewisseling · Levenscyclus · Metamorfose · Paleontologie · Stamboom · Synthetische biologie · Systeembiologie · Taxonomie · Voortplanting
Bijzondere biologie:Arachnologie · Acarologie · Bryologie · Entomologie · Fycologie · Herpetologie · Ichtyologie · Lichenologie · Malacologie · Mammalogie · Microbiologie · Mycologie · Ornithologie · Plantkunde · Pteridologie · Virologie · Zoölogie
Biogeografie:Biogeologie · Eilandbiogeografie · Endemisme · Floristiek · Kolonisatie · Kosmopolitische verspreiding · Migratie · Uitsterven · Verspreidingsgebied
Mens & milieu:Biologische antropologie · Biologische psychologie · Biomedische wetenschappen · Biotechnologie · Medische biologie · Menselijke biologie · Milieubiologie · Psychobiologie