Wykres funkcji

Wykres funkcji f ( x ) = x 3 9 x . {\displaystyle f(x)=x^{3}-9x.}

Wykres funkcji – potocznie graficzne przedstawienie funkcji. Ogólniej, w matematyce wykresem funkcji f : X Y , {\displaystyle f\colon X\to Y,} gdzie X {\displaystyle X} i Y {\displaystyle Y} są dowolnymi zbiorami, nazywamy podzbiór S X × Y {\displaystyle S\subset X\times Y} dany wzorem:

S = { ( x , f ( x ) ) : x X } . {\displaystyle S=\left\{{\big (}x,\;f(x){\big )}\colon x\in X\right\}.}

Argumentem nie musi być liczba rzeczywista, równie dobrze argumentem może być element przestrzeni wielowymiarowej, to samo odnosi się do zbioru Y . {\displaystyle Y.} Przykładowo, gdy f : R n R m {\displaystyle f\colon \mathbb {R} ^{n}\to \mathbb {R} ^{m}} to S = { ( x , f ( x ) ) : x R n } R n + m . {\displaystyle S=\left\{{\big (}x,\;f(x){\big )}\colon x\in \mathbb {R} ^{n}\right\}\subseteq \mathbb {R} ^{n+m}.}

Inaczej: jest to zbiór par wszystkich elementów dziedziny oraz elementów na które funkcja f {\displaystyle f} przeprowadza elementy dziedziny. Takie określenie wykresu funkcji daje nam identyczność funkcji i jej wykresu, jeśli przyjmiemy również popularną definicję formalną samej funkcji.

Mając dany wykres funkcji jednej zmiennej o wartościach rzeczywistych można odczytać miejsca zerowe funkcji, punkty ekstremalne i osobliwe oraz ustalić własności takie jak monotoniczność czy okresowość.

Przykłady

  • Dla funkcji f : U V , U , V R {\displaystyle f\colon U\to V,\quad U,\;V\subset \mathbb {R} } jednej zmiennej wykresem są wszystkie punkty postaci
( u , v ) U × V , {\displaystyle (u,v)\in U\times V,} gdzie u U R {\displaystyle u\in U\subset \mathbb {R} } oraz v = f ( u ) V R . {\displaystyle v=f(u)\in V\subset \mathbb {R} .}
Jest to podzbiór płaszczyzny przedstawiany zwykle w układzie współrzędnych kartezjańskich[1].
  • W przypadku funkcji dwóch zmiennych
f : X × Y Z , X × Y R 2 , Z R , {\displaystyle f\colon X\times Y\to Z,\quad X\times Y\subset \mathbb {R} ^{2},\quad Z\subset \mathbb {R} ,}
wykresem funkcji f {\displaystyle f} są wszystkie punkty postaci
( x , y , f ( x , y ) ) R 3 . {\displaystyle {\big (}x,\;y,\;f(x,\;y){\big )}\in \mathbb {R} ^{3}.}
Jeżeli funkcja jest ciągła, a dziedzina jest obszarem na płaszczyźnie, to wykres tej funkcji jest powierzchnią „zawieszoną” nad tym obszarem.

Zobacz też

Przypisy

  1. wykres funkcji, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2023-08-22] .
  • p
  • d
  • e
Funkcje matematyczne
pojęcia podstawowe
obraz
  • zbiór wartości
przeciwobraz
  • poziomice, in. warstwice
  • miejsca zerowe
  • jądro funkcji
  • mały obraz
typy
ogólne
funkcje jednej zmiennej
funkcje wielu zmiennych
zdefiniowane samą
przeciwdziedziną
zdefiniowane dziedziną
i przeciwdziedziną
zdefiniowane
zbiorem wartości
odmiany działań
jednoargumentowych
zdefiniowane porządkiem
zdefiniowane algebraicznie
inne
pojęcia określone
głównie dla działań
jednoargumentowych
złożenie funkcji
(superpozycja)
struktury
definiowane funkcjami
inne powiązane
pojęcia
twierdzenia
uogólnienia