Stanisław Morawski (1802–1853)
 | Zobacz też: inne osoby o nazwisku Stanisław Morawski. |
 | |
 Dąbrowa | |
| Rodzina | Morawscy herbu Dąbrowa |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | 22 lipca 1802 |
| Data i miejsce śmierci | 6 października 1853 |
| Ojciec | Apolinary Morawski |
| Matka | Marianna Siemaszko |
| Odznaczenia | |
 | |
Stanisław Morawski herbu Dąbrowa (ur. 22 lipca 1802 w Mickunach koło Wilna, zm. 6 października 1853 w Ustroniu) – litewski[1] lekarz, pisarz i pamiętnikarz.
Był synem Marianny z Siemaszków i Apolinarego (zm. 1838), szambelana Stanisława Augusta. W latach (1818–1823) studiował medycynę na Cesarskim Uniwersytecie Wileńskim, osiągając tytuł naukowy doktora medycyny. Był członkiem Towarzystwa Filaretów, a od 1820 Filomatów. W latach (1827–1835) przebywał w Petersburgu i Paryżu, gdzie spotkał się z Adamem Mickiewiczem. W styczniu 1833 r. awansował na lekarza Sekretariatu Stanu dla Królestwa Polskiego. W 1835 porzucił praktykę lekarską i objął stanowisko urzędnicze w Komisji Prawodawczej przy przekładzie na polski rosyjskiego Zbioru praw. Po śmierci ojca, w czerwcu 1838, złożył dymisję z urzędu. Osiadł w rodzinnym majątku Ustronie w powiecie trockim na Litwie, gdzie spisywał wspomnienia lat ubiegłych i obrazy obyczajowe z życia szlachty „okolicznej” litewskiej. Nie założył rodziny, w 1838 odznaczony został Orderem św. Włodzimierza IV klasy. Pochowany został w kaplicy cmentarnej w Niemoniunach w powiecie trockim.
Oprócz rozpraw lekarskich pisał wiersze satyryczne, utwory sceniczne i pamiętniki. Wybitne jego zalety pisarskie oceniono dopiero po wydaniu drukiem trzech tomów jego pism: „Kilka lat młodości mojej w Wilnie 1818–1825” (1924), „W Petersburgu 1827–1838” (1928)[2] i „Szlachta-bracia. Wspomnienia, gawędy, dialogi 1802–1850” (1930), zawierających pierwszorzędnej wartości obrazy czasu i ludzi, odznaczające się bystrą spostrzegawczością i niepoślednim humorem. W swych wspomnieniach Morawski opowiada o wielu współczesnych mu wybitnych ludziach, m.in. o Mickiewiczu oraz o jego otoczeniu wileńskim i petersburskim.
Według rodzinnej tradycji był członkiem wileńskiej loży masońskiej „Litwin Gorliwy”.
Przypisy
Bibliografia
- Małgorzata Karpińska Morawski Stanisław biografia wersja elektroniczna
- Wielka Ilustrowana Encyklopedia Gutenberga (1928-1939)
- Ilustrowana Encyklopedia Trzaski, Everta i Michalskiego
- Wielka Encyklopedia powszechna PWN (1962-1969)
Linki zewnętrzne
- W Peterburku 1827-1838 : wspomnienia pustelnika i koszałki kobiałki (1928) w bibliotece Polona
