Specjalna Komisja Śledcza Kongresu Stanów Zjednoczonych do Zbadania Zbrodni Katyńskiej
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4b/Seal_of_the_United_States_Congress.svg/150px-Seal_of_the_United_States_Congress.svg.png)
Specjalna Komisja Śledcza Kongresu Stanów Zjednoczonych do Zbadania Zbrodni Katyńskiej (ang. Select Committee to Investigate and Study the Facts, Evidence, and Circumstances of the Katyn Forest Massacre) – specjalna komisja śledcza powołana przez Kongres Stanów Zjednoczonych (Rezolucje Nr 390 i 539) dla przeprowadzenia śledztwa w sprawie zbrodni katyńskiej na oficerach Wojska Polskiego. Przewodniczącym komisji został Ray John Madden z Indiany.
Skład osobowy Komisji
- Ray J. Madden – Przewodniczący
- Daniel J. Flood
- Foster Furcold
- Thadrum M. Machrowicz
- George A. Dondero
- Alvin E. O'Konski
- Timothy P. Sheehan
Stałymi pracownikami Komisji byli: John Mitchell (Główny Doradca), Roman C. Pucinski (Główny Śledczy) i Lucile S. Biebighauser (Sekretarz).
Rezultaty i wnioski końcowe
22 grudnia 1952 Komisja ogłosiła końcowy raport, tzw. Raport Maddena, w którym za winnych zbrodni katyńskiej uznała Sowietów i wezwała społeczność międzynarodową do powołania międzynarodowego trybunału dla osądzenia tej zbrodni. We wstępie do Raportu napisano:
Masakra katyńska była jedną z najbardziej barbarzyńskich zbrodni międzynarodowych w historii świata.
Prace Komisji
Prace Komisji trwały ponad 9 miesięcy i składały się z analizy dostępnych Komisji materiałów zgromadzonych w archiwach rządu Stanów Zjednoczonych, armii amerykańskiej, dokumentów procesu norymberskiego i przesłuchania wielu świadków związanych bezpośrednio z problemem zbrodni katyńskiej (łącznie 81 świadków głównych i 200 świadków dodatkowych). Do współpracy poproszono organa zagraniczne: rządy polskie w Warszawie (Polska Ludowa) i Londynie (Rząd RP na uchodźstwie), rząd Republiki Federalnej Niemiec i rząd ZSRR. Jedynie rząd polski w Londynie i rząd RFN przyjęły zaproszenie. Zorganizowano przesłuchania w licznych miejscach: w Waszyngtonie (październik 1951, luty 1952 i czerwiec 1952), Chicago (marzec 1952), Londynie (kwiecień 1952), we Frankfurcie (kwiecień 1952), w Berlinie (kwiecień 1952) i Neapolu (kwiecień 1952). Jednym z dokładnie studiowanych był raport sowieckiej tzw. Komisji Burdenki, opublikowany w Moskwie w 1944. Raport ten zdaniem Komisji Kongresu USA jest pełnym niepotwierdzonych domysłów, fałszywych danych i sprzecznych ze sobą informacji. W wyjaśnieniach szczegółów tego raportu rządu sowieckiego Komisja kongresowa USA posiłkowała się zeznaniami Józefa Mackiewicza, jednego z pierwszych Polaków, którzy w 1943 obserwowali ekshumację zwłok oficerów polskich w Katyniu. W swoim Raporcie końcowym zaznaczyła też, że dużą pomocą dokumentalną był dla niej raport PCK opracowany przez Kazimierza Skarżyńskiego i jego zeznania na przesłuchaniach Komitetu w Chicago.
W konkluzji Komitet opiniował Kongres Stanów Zjednoczonych do uchwalenia rezolucji polecającej prezydentowi USA złożenie formalnego wniosku do ONZ o powołanie międzynarodowej komisji badającej zbrodnię katyńską. We własnej opinii, opartej na wszechstronnym badaniu dokumentów i przesłuchań świadków i rzeczoznawców Komisja stwierdza, że pełną odpowiedzialność za tę zbrodnię ponoszą władze Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich[1].
Przypisy
- ↑ Report No. 2505 82nd Congress Concerning the Katyn Forest Massacre, US Government Printing Office, Washington 1952
Bibliografia
- Katyń. Dokumenty zbrodni, t. 1, Jeńcy niewypowiedzianej wojny VIII 1939 – III 1940, red. A. Gieysztor, R. G. Pichoja, Warszawa 1995. ISBN 83-85660-24-0
- Katyń. Dokumenty zbrodni, t. 2, Zagłada, red. A. Gieysztor, W. Kozłow, Warszawa 1998. ISBN 83-85660-62-3
- Katyń. Dokumenty zbrodni, t. 3, Losy ocalałych. Lipiec 1940 – marzec 1943, oprac. zbior., Warszawa 2001. ISBN 83-88542-24-9
- Katyń. Dokumenty zbrodni, t. 4, Echa Katynia, oprac. zbior., Warszawa 2006. ISBN 83-89115-57-3
- Katyń w dokumentach Kongresu USA: Izba Reprezentantów Kongresu Stanów Zjednoczonych, Pelplin 2003. ISBN 83-7380-090-5
- Witold Wasilewski, Komisja Katyńska Kongresu USA (1951–1952), [w:] Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej, nr 5–6/2005, str. 71–84
- Komisja Katyńska Kongresu USA 1951-1952