Przęśl dwukłosowa

Przęśl dwukłosowa
Ilustracja
Systematyka[1][2][3]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

telomowe

Gromada

naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

nagonasienne

Klasa

gniotowe

Rząd

gniotowce

Rodzina

przęślowate

Rodzaj

przęśl

Gatunek

przęśl dwukłosowa

Nazwa systematyczna
Ephedra distachya L.
Sp. Pl. 1040 1753[4]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[5]

najmniejszej troski
Multimedia w Wikimedia Commons

Przęśl dwukłosowa (Ephedra distachya L.) – gatunek z rodziny przęślowatych Ephedraceae. Krzew występujący w zachodniej Azji[6], Kaukazie, Syberii Zachodniej, Azji Środkowej[7] i Europie południowej.

Biologia

Przęśl dwukłosowa jest rośliną wieloletnią. Kwitnie w czerwcu i lipcu[7].

Uprawa

Przęśl dwukłosowa uprawiana była w Europie od XVI w. jako roślina lecznicza. Obecnie jest rzadko uprawiana. Jest to roślina ciepłolubna, aczkolwiek odporna na mrozy i przesuszenie. Wymaga uprawy w słonecznym miejscu, najlepiej na piaszczystym lub gliniasto-piaszczystym podłożu. Przy wyborze stanowisk dla przęśli należy unikać miejsc cienistych z glebą podmokłą i zimną. Rozmnaża się generatywnie poprzez nasiona oraz wegetatywnie poprzez sadzonki zielne. Jest możliwa do uprawienia w polskich warunkach. Przęśl charakteryzuje się silnym wzrostem, szczególnie przy sprzyjających warunkach i odpowiednio dobranym stanowisku[7].

Zastosowanie

  • Zielarstwo: roślina lecznicza.
  • Roślina ozdobna: Przęśl polecana jest do ogródków przydomowych i skalnych[7].
  • Farmakologia: produkcja leków[6].

Zielarstwo

Surowcem jest ziele przęśli (Herba Ephedrae), zawierające efedrynę, która ma podobne działanie do adrenaliny. Działa pobudzająco na układ sympatyczny, wpływa na układ oddechowy i naczyniowo-ruchowy, rozszerza źrenice, hamuje skurcze żołądka, jelit i oskrzeli[6].

Leki / Mieszanki

Ephedrini hydrochloridum – opisana w Farmakopei Polskiej, wskazana jest w zaburzeniach krążenia (zapaści), alergiach, dychawicy oskrzelowej, gorączce siennej, zapaleniu płuc, zatruciu morfiną, skopolaminą i innymi substancjami psychodepresyjnymi oraz jako środek wybudzający po znieczuleniu ogólnym[6].

Tussipect – lek na kaszel.

Przypisy

  1. Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-02-28]  (ang.).
  2. Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Gnetales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2020-07-05]  (ang.).
  3. M.J.M.M.J.M. Christenhusz M.J.M.M.J.M. i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI: 10.11646/phytotaxa.19.1.3  (ang.).
  4. Ephedra distachya L.. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2020-07-05].
  5. Ephedra distachya, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species  (ang.).
  6. a b c d Marian Koczwara: Farmakognozja. Kraków: Akademia Medyczna, 1978, s. 290.
  7. a b c d Bugała W.: Drzewa i krzewy dla terenów zieleni. Warszawa: PWRiL, 1991.
Encyklopedie internetowe (takson):
  • Catalana: 0148540
Identyfikatory zewnętrzne:
  • BioLib: 2440
  • EoL: 1156346
  • EUNIS: 150760
  • Flora of China: 210000510
  • Flora of North America: 210000510
  • GBIF: 2653321
  • identyfikator iNaturalist: 340431
  • IPNI: 383381-1
  • ITIS: 183500
  • NCBI: 3389
  • identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-332906
  • Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:383381-1
  • Tela Botanica: 75107
  • identyfikator Tropicos: 14300001
  • USDA PLANTS: EPDI2
  • identyfikator taksonu Fossilworks: 278274

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.