Polimorfizm (biologia)

Ten artykuł dotyczy zjawiska w biologii. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.
Puszczyk zwyczajny (Strix aluco) – odmiana brązowa, w tle odmiana szara

Polimorfizm, wielopostaciowość (gr. polys ‘wiele’, morfe ‘kształt’)[1] – zjawisko nieciągłości genetycznej[2] przejawiające się występowaniem w obrębie jednego gatunku odmiennych form różniących się funkcjonalnie lub strukturalnie[1][2]. Czasami mogą one nie być widoczne gołym okiem, a różnić się wyłącznie na poziomie genetycznym lub molekularnym[2].

W przypadku zmian ciągłych, pomiędzy osobnikami wewnątrz populacji występuje stosunkowo niewielka i stopniowa zmienność (np. różnice wzrostu u ludzi danej rasy), która nie prowadzi do powstania wyraźnie odmiennych form, czyli polimorfizmu. Jeżeli natomiast częstość występowania w danej populacji dwóch (lub więcej) zmian jest zbyt wysoka, aby mogła ona być spowodowana mutacją, mamy wówczas do czynienia z populacją polimorficzną[2].

W ogólnym ujęciu, polimorfizm polega na tworzeniu się hierarchii i podziału funkcji w obrębie populacji[1]. Najbardziej charakterystycznym przykładem jest podział na samce oraz samice u zwierząt wyższych[2]. Polimorfizm przejawia się m.in. u owadów (mrówki, pszczoły, osy i szerszenie) oraz ptaków, wśród których występuje pospolicie, z wyjątkiem blaszkodziobych i dzięciołów (u których występuje rzadko) oraz trogonów, lelkowych i żurawi (u których w ogóle nie występuje)[1]. Polimorfizm owadów społecznych opiera się jednak raczej nie na zmienności genetycznej, a różnicach w odżywianiu[2].

Zobacz też

Przypisy

  1. a b c d Przemysław Busse: Mały słownik zoologiczny: Ptaki. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 23. ISBN 83-214-0563-0.
  2. a b c d e f Encyklopedia Audiowizualna Britannica: Biologia. Poznań: Wydawnictwo Kurpisz S.A., 2006, s. 107. ISBN 978-83-60563-11-3.
Kontrola autorytatywna (polymorphism):
  • LCCN: sh85104683
  • J9U: 987007563255405171
  • Britannica: science/phase-polymorphism
  • Universalis: polymorphisme-biologie
  • БРЭ: 3153623
  • DSDE: polymorfisme