Marie Ellenrieder

Marie Ellenrieder

Autoportret, 1819
Data i miejsce urodzenia	20 marca 1791 Konstancja
Data i miejsce śmierci	5 czerwca 1863 Konstancja
Narodowość	niemiecka
Dziedzina sztuki	malarstwo
Multimedia w Wikimedia Commons

Marie Ellenrieder (ur. 20 marca 1791 w Konstancji, zm. 5 czerwca 1863 tamże) – niemiecka malarka, pierwsza kobieta studiująca na niemieckiej akademii sztuki.

Życiorys

Urodziła się 20 marca 1791 roku w Konstancji^[1]. Była wnuczką malarza barokowego Franza Ludwiga Hermanna^[2]. Na początku drugiej dekady XIX w. pobierała lekcje rysunku u miniaturzysty Josepha Einsle^[1]. W latach 1813–1816 studiowała na Akademii Sztuk Pięknych w Monachium^[1][2], zostając tym samym pierwszą kobietą, która została przyjęta na akademię artystyczną w Niemczech^[1][2][3]. W Monachium kształciła się w pracowni malarskiej Johanna Petera von Langera^[1][4]. Jej obrazy z czasów studenckich charakteryzuje barokowy modelunek światła^[1].

Specjalnością Ellenrieder były portrety i malarstwo religijne^[3], najżywsze prace tworzyła techniką pastelu^[1]. Jej największa aktywność przypadła na lata 1817–1822^[1]. W jej portretach z tego okresu można dostrzec pasję i wrażliwość, które pomagały oddać charakter osób portretowanych^[1]. Przygotowując się do portretów olejnych, często tworzyła szkice pastelem^[1]. Z czasem odeszła od żywiołowych przedstawień na rzecz stonowanych prac w duchu neoklasycyzmu^[1].

W latach 1818–1820 tworzyła obrazy na zamówienie dworów książęcych, portretując m.in. Leopolda Badeńskiego i jego żonę Zofię (1820)^[1]. W 1820 roku została pierwszą kobietą, która otrzymała zlecenie na wystrój katolickiego kościoła, malując trzy obrazy ołtarzowe dla kościoła parafialnego w Ichenheim^[1]. Następnie spędziła kilka lat we Włoszech, gdzie dzięki wsparciu malarki Louise Seidler^[1] zetknęła się z twórczością nazareńczyków^[1][3], z którymi się związała^[1]. Założenia artystyczne nazareńczyków, a w szczególności dzieła Johanna Friedricha Overbecka wywarły znaczny wpływ na twórczość religijną Ellenrieder^[1][2][3]. Jej prace malarskie straciły na plastyczności, głębi i fakturze, malowane twarze stały się wyidealizowane, zaś rysunki nabrały wyraźniejszych konturów^[1].

Po powrocie do Niemiec Ellenrieder osiadła w Konstancji, gdzie skupiła się na malarstwie religijnym, jedyne zlecenia portretowe przyjmując z dworów książęcych^[1]. Pod koniec lat 20. XIX w. została malarzem nadwornym Leopolda Badeńskiego^[1]. Do jej najważniejszych zleceń religijnych z tego okresu należą ołtarz w kościele farnym św. Szczepana w Karlsruhe przedstawiający męczeństwo świętego Szczepana (obraz o wymiarach 4,7 x 3,2 m) oraz sceny biblijne z postaciami naturalnej wielkości w kaplicy książęcej w Langenstein^[1]. Jedna z jej prac pt. St Felicitas and her Seven Sons została zakupiona w 1848 roku przez królową Wiktorię^[4], zaś w następnym roku obraz Christ in the Temple nabył książę Albert; obraz znajduje się współcześnie w królewskiej rezydencji Osborne House^[5].

Ellenrieder zmarła 5 czerwca 1863 w Konstancji^[1].

Galeria

• 
  Portrait eines bärtigen jungen Mannes, rok nieznany
• 
  Amalie von Baden, 1819
• 
  Portrait der Maria Hutter, rok nieznany
• 
  Maria mit dem Jesusknaben an der Hand, 1824, Staatliche Kunsthalle Karlsruhe
• 
  St Felicitas and her Seven Sons, 1847

Przypisy