Kukol

Patriarcha moskiewski i całej Rusi Cyryl w białym kukolu
Spotkanie patriarchów moskiewskiego i całej Rusi Cyryla i gruzińskiego Eliasza II z Władimirem Putinem. Obaj patriarchowie noszą odpowiednio biały i czarny kukol
Antoni Pieczerski w kukolu wielkiego schimnika

Kukol (cs. куколь, gr. kukulion, łac. cucullus[1]) – jedno z nakryć głowy duchownych prawosławnych, wywodzące się z czapki rzymskiej[2].

Czarny, ostro zakończony kukol z pięcioma krzyżami jest częścią stroju wielkich schimników[3]. W monastycyzmie starożytnym nakrycia głowy w tym kształcie nosili wszyscy mnisi. Wynikało to z rzymskiej tradycji ubierania w podobne czapki dzieci – ich noszenie miało przypominać mnichom o dziecięcej prostocie i szczerości ducha, jaką mieli naśladować[2]. Podobnie jak kłobuk, nakrycie głowy mnichów mantijnych, kukol przypomina o wyrzeczeniach życia monastycznego[1].

Biały kukol, zaokrąglony w górnej części, z białym, rozdzielonym na trzy części welonem i postaciami serafinów, jest atrybutem patriarchów moskiewskich i całej Rusi. Biała barwa nakrycia głowy symbolizuje czystość i boską światłość, natomiast postacie serafinów, aniołów stojących według tradycji najbliżej Boga, wskazują na fakt sprawowania przez patriarchę zwierzchności nad Rosyjskim Kościołem Prawosławnym[2].

Biały kukol o analogicznym wyglądzie jest również noszony przez zwierzchnika niekanonicznego Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Kijowskiego[4].

Katolikos-Patriarcha Gruzji nosi czarny kukol[5].

Zobacz też

  • Skufia

Przypisy

  1. a b W. Dejneko, Symbolika szat kapłańskich i mniszych
  2. a b c Что означает облачение Патриарха. [dostęp 2011-12-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-06-20)].
  3. ПОСТРИЖЕНИЕ В МОНАШЕСТВО
  4. СТАТУТ ПРО УПРАВЛІННЯ УКРАЇНСЬКОЇ ПРАВОСЛАВНОЇ ЦЕРКВИ КИЇВСЬКИЙ ПАТРІАРХАТ. [dostęp 2012-07-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-29)].
  5. კარი 1. [dostęp 2011-12-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-05)].
  • p
  • d
  • e
Liturgia kościołów wschodnich
Szaty liturgiczne
  • Epitrachelion
  • Felonion
  • Kukol
  • Omoforion
  • Orarion
  • Palica
  • Sakkos
  • Sticharion
  • Nabiedrennik
  • Pas
  • Narękawki
  • Mitra
  • Panagija
  • Mantija
  • Podraznik
  • Podriznik
  • Podsakosnik
  • Riasa
  • Żezł
  • Posoch
  • Orlec
  • Kamiławka
  • Kłobuk
  • Skufia
Paramenty liturgiczne
Księgi liturgiczne