Goszcza

Ten artykuł dotyczy wsi w woj. małopolskim. Zobacz też: Jezioro Goszcza.

Goszcza

wieś
Widok na wieś z pobliskiego wzgórza
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	krakowski
Gmina	Kocmyrzów-Luborzyca
Liczba ludności (2021)	730[2]
Strefa numeracyjna	12
Kod pocztowy	32-010[3]
Tablice rejestracyjne	KRA
SIMC	0322181
Położenie na mapie gminy Kocmyrzów-Luborzyca Goszcza
Położenie na mapie Polski Goszcza
Położenie na mapie województwa małopolskiego Goszcza
Położenie na mapie powiatu krakowskiego Goszcza
50°11′08″N 20°04′18″E/50,185556 20,071667[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Goszcza – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Kocmyrzów-Luborzyca.

Integralne części miejscowości: Kielnik, Podporąbcze, Stara Wieś, Załęcze^[4].

Wieś sufraganii krakowskiej w powiecie proszowickim województwa krakowskiego w końcu XVI wieku^[5]. W latach 1954–1968 wieś należała i była siedzibą władz gromady Goszcza, po jej zniesieniu w gromadzie Luborzyca. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego.

Goszcza położona jest ok. 20 km od Krakowa przy linii kolejowej Kraków – Warszawa. Prawie cała wieś położona jest w dolinie i otoczona jest licznymi wzniesieniami, których wysokość nad poziomem morza dochodzi do 300 m.

Historia

• 1198 – po raz pierwszy pojawiła się informacja o istnieniu Goszczy – dokument biskupa krakowskiego Gedki,
• 1279 – Goszcza stała się własnością Kapituły krakowskiej,
• 1373–1374 – Goszcza została siedzibą parafii,
• 1474 – zniszczenie wsi przez niepłatne wojska zaciężne,
• 1524 – niemal całkowite opustoszenie wsi z powodu panującej zarazy,
• 1874 – Goszcza została odebrana Kościołowi i przeszła na rzecz skarbu Rosji, a następnie zostaje przekazana w ręce prywatnych właścicieli (Szczepański, potem kolejno rodziny Zubrzyckich i Stolzmanów)^[6].

W Goszczy podczas powstania styczniowego od 6 do 12 marca 1863 roku, stacjonował oddział powstańczy pod dowództwem generała Mariana Langiewicza^[7]. Lokalizacja obozu powstańczego była nieprzypadkowa – wieś znajdowała się blisko granicy i niedaleko Krakowa. Ułatwiało to przerzucanie broni, wyposażenia, oraz ochotników z zaboru austriackiego. Oddział powstańczy rozrósł się tutaj do ok. 3 tys. ludzi, a całość zgrupowania ochrzczono mianem „korpusu”.

11 marca 1863 generał Marian Langiewicz ustawił całe swoje wojsko w czworobok i podczas uroczystej odprawy złożył przysięgę na wierność narodowi oraz ogłosił się dyktatorem powstania.

W czasie tutejszego pobytu Langiewicz mieszkał w tutejszym dworze.

Zabytki

Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego^[8].

• kościół parafialny pw. św. Wawrzyńca, kaplica - kostnica, ogrodzenie, plebania, cmentarz przykościelny, drzewostan;
• cmentarz parafialny i wojenny;
• zespół dworski, dwór, park.

22 kwietnia 2010 roku na uroczysku Niedźwiedź w leśnictwie Goszcza posadzono 96 dębów Smoleńskich upamiętniających ofiary katastrofy polskiego Tu-154 w Smoleńsku; w trakcie uroczystości sadzenia drzew w szczególny sposób upamiętniono gen. Bronisława Kwiatkowskiego, Wiesława Wodę, Jerzego Szmajdzińskiego i gen. Włodzimierza Potasińskiego^[9].

Zobacz też

• Goszcza (przystanek kolejowy)
• Goszcz, Goszczanowiec, Goszczanowo, Goszczanów, Goszczanówko.

Przypisy

Linki zewnętrzne

Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Goszcza

• Goszcza, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 750 .
• Goszcza, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 526 .