Ewakuacja z bazy Karin

Ewakuacja z bazy Karin
Rozpad Jugosławii
Czas

styczeń 1993

Miejsce

Republika Serbskiej Krajiny

Terytorium

Chorwacja

Wynik

uratowanie francuskich żołnierzy

Strony konfliktu
UNPROFOR Serbska Krajina
 FR Jugosławii
 Chorwacja
Dowódcy
Czechy – ppłk Petr Pavel
Francja – Eric Zanolini
nieznani
Siły
Czechy / Słowacja – 29
Francja – 55
nieznane
Straty
Francja – 2 zabitych nieznane
Położenie na mapie Chorwacji
Mapa konturowa Chorwacji, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
Ziemia44°07′27,9″N 15°38′05,7″E/44,124417 15,634917

Ewakuacja z bazy Karin – przeprowadzona w styczniu 1993 w trakcie wojny w Jugosławii operacja uratowania żołnierzy francuskich przez żołnierzy czechosłowackich[a] działających w ramach misji UNPROFOR.

Przebieg

Petr Pavel (2013)

Na przełomie 1992/1993 francuska baza wojskowa w Karinie, gdzie przebywało 55 żołnierzy, znalazła się pod ostrzałem moździerzowym z chorwackiej strony frontu[1]. Nie mogła zostać wsparta przez pozostałe siły francuskie, ponieważ łączący je wcześniej most został zniszczony. W efekcie mogła im pomóc jedynie oddalona o 30 km czechosłowacka jednostka misji UNPROFOR[2] stacjonująca w okolicach Jezior Plitwickich[2][3]. Do bazy w Karinie wysłano 29 żołnierzy i 2 transportery SKOT. Przebycie dzielącego je odcinka trwało dwie godziny. Przejazd utrudniały powalone drzewa, które trzeba było usunąć mimo trwającego ostrzału[3]. Według relacji dowodzącego operacją ppłk. Petra Pavla, serbskie oddziały „Tygrysów ArkanaŽeljka Ražnatovića wykorzystywały Czechów i Słowaków jako żywe tarcze przed ostrzałem chorwackim[4][5][6]. Serbowie próbowali ich także nakierować na pola minowe[7].

Po przybyciu transporterów do bazy, francuski dowódca Eric Zanolini[8] zarządził ewakuację swoich żołnierzy. Znajdowali się oni w czterech lokalizacjach, po 10–15 osób każda. Dwóch Francuzów było już wówczas martwych, a kilku rannych. Baza była bombardowana zarówno z chorwackiej, jak i serbskiej strony frontu. Pavel musiał wynegocjować warunki odwrotu z serbskim dowódcą[7]. Po uzyskaniu jego zgody na przejście, ogień otworzyła artyleria chorwacka. Udało się go wstrzymać dzięki interwencji francuskiego oficera łącznikowego oddelegowanego do chorwackiego sztabu. Ewakuacja w bezpieczne miejsce przebiegła pomyślnie[2].

W 1993 minister obrony Francji odznaczył czterech czechosłowackich żołnierzy Krzyżem Waleczności Wojskowej: ppłk. Petra Pavla[9], mjr. Karla Klinovskiego, mjr. Stanislava Zaplatílka i ppłk. Pavla Jirkovskiego[10]. Był to największy sukces czechosłowackiej armii w ramach misji UNPROFOR[11]. Operacja szczególną rozpoznawalność przyniosła Petrovi Pavlovi[12], który w 2012 został nadto wyróżniony najwyższym francuskim odznaczeniem – Legią Honorową[13].

Zobacz też

Uwagi

  1. Czechosłowacja przestała istnieć 31 grudnia 1992, jednak rozdzielenie sił zbrojnych nastąpiło trzy miesiące później.

Przypisy

  1. Čeští vojáci v 90. letech v bývalé Jugoslávii obstáli, prozrazuje nová studie [online], VHU PRAHA, 29 marca 2012 [dostęp 2023-01-14] [zarchiwizowane z adresu 2022-12-10]  (cz.).
  2. a b c JanJ. Gazdík JanJ., Jak generál Petr Pavel osvobodil francouzské vojáky [online], Cesky a slovensky svet [dostęp 2023-01-14] [zarchiwizowane z adresu 2022-12-23]  (cz.).
  3. a b JanJ. Šik JanJ., Bitvy naší historie: „Záchrana francouzských vojáků ze základny Karin” [online], iDNES.cz, 2 maja 2015 [dostęp 2023-01-14]  (cz.).
  4. OndřejO. Kundra OndřejO., Pavel v srdci nepřítele [online], Týdeník Respekt, 22 czerwca 2014 [dostęp 2020-06-06] [zarchiwizowane z adresu 2020-11-11]  (cz.).
  5. PetrP. Sokol PetrP., Kdo je generál Petr Pavel: Nejvýše postavený muž NATO, válečný hrdina, bývalý komunista i možný prezident [online], Reflex.cz, 14 listopada 2019 [dostęp 2020-06-06] [zarchiwizowane z adresu 2021-03-04]  (cz.).
  6. JindřichJ. Marek JindřichJ., Armáda České Republiky. Symbol demokracie a státní suverenity. 1993–2012, JaroslavJ. Pajer (red.), Praha: Ministerstvo Obrany České Republiky, s. 102, ISBN 978-80-7278-614-5 [dostęp 2020-06-07] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-06]  (cz.).
  7. a b MartinM. Shabu MartinM., 'Veliteli, já ho smahnu.' Generál Pavel vzpomíná na dramatické momenty z Jugoslávie [online], Lidovky.cz, 8 lipca 2019 [dostęp 2023-01-14] [zarchiwizowane z adresu 2022-09-07]  (cz.).
  8. MarekM. Bruna MarekM., Pavel se sešel s velitelem vojáků, které pomohl před 30 lety zachránit [online], tn.nova.cz, 7 grudnia 2022 [dostęp 2023-01-14] [zarchiwizowane z adresu 2022-12-22]  (cz.).
  9. Předání vyznamenání Petrovi Pavlovi za záchranu francouzské jednotky UNPROFOR v bývalé Jugoslávii z obklíčení. Praha, 26. 8. 1993 [online], zpravy.aktualne.cz [dostęp 2024-03-05]  (cz.).
  10. UNPROFOR – mírová mise, 1992 – 1995, země bývalé Jugoslávie, 2250 příslušníků [online], Zahraniční mise AČR [dostęp 2023-01-14] [zarchiwizowane z adresu 2022-04-03]  (cz.).
  11. JitkaJ. Lenková JitkaJ., VáclavV. Pavlík VáclavV., Nejdůležitější bitvy v českých dějinách, Frýdek-Místek: Alpress, 2007, s. 282, ISBN 978-80-7362-470-5  (cz.).
  12. JaroslavJ. Šimáček JaroslavJ., Generál Pavel: Manželku poznal v kasárnách. Slávu mu vynesla záchrana padesátky Francouzů [online], Blesk.cz, 26 czerwca 2015 [dostęp 2023-01-14] [zarchiwizowane z adresu 2023-01-13]  (cz.).
  13. Général Petr Pavel, Officier de la Légion d’honneur [online], La France en République tchèque, 15 sierpnia 2016 [dostęp 2020-06-07] [zarchiwizowane z adresu 2020-06-07]  (fr.).
  • p
  • d
  • e
Preludium
1991
  • Walki w Pakracu
  • Incydent nad Jeziorami Plitwickimi
  • Oblężenie Kijeva
  • Zasadzka w Borovo Selo
  • Zamieszki w Zadarze
  • Protest w Splicie
  • Wschodnia Slawonia, Baranja i Zachodni Srem
  • Operacja Żądło
  • Masakra w Dalj
  • Operacja Labrador
  • SAO Zachodnia Slawonia
  • Bitwa o Vukovar
  • Bitwa o Osijek
  • Bitwa o Gospić
  • Bitwa o Kusonje
  • Bitwa o koszary
  • Oblężenie koszar w Varaždinie
  • Oblężenie koszar w Bjelovarze
  • Bitwa o Zadar
  • Bitwa o Szybenik
  • Jugosłowiańska kampania w Chorwacji
  • Oblężenie Dubrownika
  • Bombardowanie Banski dvori
  • Masakra w Široka Kula
  • Masakra w Lovas
  • Masakra w Gospiciu
  • Masakra w Baćin
  • Masakra w Saborsko
  • Operacja Otkos 10
  • Bitwa o Logorište
  • Bitwa o Nuštar
  • Masakra w Erdut
  • Bitwa o kanały dalmatyńskie
  • Masakra w Kostrići
  • Masakra w Škabrnja
  • Masakra w Vukovarze
  • Plan Vance’a
  • Bitwa o Srđ
  • Operacja Wicher
  • Masakra w Paulin Dvor
  • Masakra w Gornje Jame
  • Operacja Orkan ’91
  • Masakra w Voćin
  • Masakra w Joševicy
  • Operacja Diabelska Belka
  • Masakra w Bruška
1992
  • Porozumienie z Sarajewa
  • Zestrzelenie śmigłowca Misji Obserwacyjnej Unii Europejskiej na Bałkanach
  • Operacja Baranja
  • Operacja Szakal
  • Operacja Miljevci
  • Operacja Tygrys
  • Operacja Wyzwolona Ziemia
  • Bitwa o Konavle
  • Operacja Vlaštica
1993
  • Ewakuacja z bazy Karin
  • Operacja Maslenica
  • Operacja Peruća
  • Porozumienie z Daruvar
  • Operacja Backstop
  • Operacja Medačka kieszeń
1994
1995
  • Operacja Skok-1
  • Operacja Błysk
  • Atak rakietowy na Zagrzeb
  • Operacja Płomień-95
  • Operacja Skok-2
  • Operacja Lato ’95
  • Operacja Burza
  • Masakra w Dvorze
  • Operacja Mistral 2
  • Masakra w Varivode
  • Kalendarium wojny w Chorwacji
Obozy internowania
  • Obóz Begejci
  • Obóz Bučje
  • Obóz Knin
  • Obóz wzięzienny Lora
  • Obóz Ovčara
  • Obóz więzienny Sremska Mitrovica
  • Obóz Stajićevo
  • Obóz Velepromet

  • Kategoria Historia Chorwacji