Czosnek kulisty
Systematyka[1][2] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | okrytonasienne | ||
Klasa | Magnoliopsida | ||
Nadrząd | liliopodobne (≡ jednoliścienne) | ||
Rząd | szparagowce | ||
Rodzina | amarylkowate | ||
Rodzaj | czosnek | ||
Gatunek | czosnek kulisty | ||
Nazwa systematyczna | |||
Allium rotundum L. Sp. pl. ed. 2, 1:423. 1762 | |||
|
Czosnek kulisty (Allium rotundum L.) – gatunek byliny należący do rodziny amarylkowatych. Występuje w północnej Afryce (Maroko, Tunezja), zachodniej Azji i w Europie[3]. W Polsce tylko jako gatunek zawlekany na Lubelszczyźnie[4]. Status gatunku we florze Polski: kenofit, prawdopodobnie efemerofit[4].
Morfologia
- Pokrój
- Roślina z cebulą otoczoną purpurowoczarnymi cebulkami na długich trzoneczkach. Wyrasta z niej głąbik o wysokości 30-90 cm.
- Kwiaty
- Głąbik z gęstym i niemal kulistym baldachem kwiatów o szerokości 2–3 cm. Pod baldachem jedna odpadająca okrywa o długości kwiatostanu. Szypułki kwiatów są niejednakowej długości, dłuższe od kwiatów. Kwiaty o purpurowych lub różowych i szorstkich na grzbiecie działkach okwiatu. Pręciki purpurowe, tej samej długości co działki. Ich nitki pokryte są szczecinowatymi wyrostkami.
Biologia i ekologia
Bylina, geofit. Rośnie na suchych zboczach i polach. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Liczba chromosomów 2n = 16[4].
Zmienność
Wyróżnia się trzy podgatunki[3]:
- Allium rotundum L. subsp. jajlae (Vved.) B. Mathew
- Allium rotundum L. subsp. rotundum
- Allium rotundum L. subsp. waldsteinii (G. Don) K. Richt.
Zagrożenia
Kategorie zagrożenia gatunku:
- Kategoria zagrożenia w Polsce według Czerwonej listy roślin i grzybów Polski (2006)[5]: E (wymierający); 2016: CR (krytycznie zagrożony)[6].
- Kategoria zagrożenia w Polsce według Polskiej czerwonej księgi roślin: CR (krytycznie zagrożony)[7].
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-09] (ang.).
- ↑ a b Allium rotundum L. w bazie danych: GRIN (Germplasm Resources Information Network) na http://www.ars-grin.gov (ang.)
- ↑ a b c Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
- ↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
- ↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
- ↑ Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.
Bibliografia
- Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
- BioLib: 41995
- EoL: 1084896
- EUNIS: 189323
- Flora of North America: 242101396
- FloraWeb: 310
- GBIF: 2855963
- identyfikator iNaturalist: 122911
- IPNI: 528750-1
- ITIS: 508581
- NCBI: 1174972
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-296437
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:528750-1
- Tela Botanica: 3183
- identyfikator Tropicos: 18400088