Andrzej Czajkowski

Zobacz też: Andrzej Czajkowski (1905–1990).
Andrzej Czajkowski
Imię i nazwisko

Robert Krauthammer

Data i miejsce urodzenia

1 listopada 1935
Warszawa

Pochodzenie

żydowskie

Data i miejsce śmierci

26 czerwca 1982
Oxford

Instrumenty

fortepian

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

pianista, kompozytor

Strona internetowa

Andrzej Czajkowski właśc. Robert Krauthammer, w trakcie kariery na Zachodzie posługiwał się nazwiskiem André Tchaikowsky[1] (ur. 1 listopada 1935 w Warszawie, zm. 26 czerwca 1982 w Oxfordzie[2]) – polski pianista i kompozytor pochodzenia żydowskiego.

Życiorys

Urodzony jako Robert Krauthammer, okupację niemiecką przeżył pod zmienionym nazwiskiem Czajkowski i przy tym nazwisku pozostał po wojnie. Ukrywał się m.in. w domu przy ul. Kaliskiej 17[3].

W latach 1948–1951 uczył się w konserwatorium w Paryżu. Gdy ukończył je ze złotym medalem władze PRL zachęciły go do powrotu do Polski, oferując znakomite możliwości studiowania i koncertów[4]. W Polsce pozostał do 1956, potem mieszkał do końca życia w Londynie. Studiował w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie. Uczeń Stanisława Szpinalskiego, Lazare’a Lévy’ego, Kazimierza Sikorskiego, Stefana Askenasego.

Laureat VIII nagrody na V Konkursie Chopinowskim w 1955 roku.

Laureat III nagrody na międzynarodowym konkursie pianistycznym Królowej Elżbiety Belgijskiej w Brukseli w 1956[5], po którym nie powrócił do Polski.

Jest bohaterem reportażu „Hamlet” Hanny Krall, wydrukowanego w zbiorach Dowody na istnienie i Żal.

Popularyzatorem i wykonawcą jego muzyki w Polsce jest pianista Maciej Grzybowski[6].

Zainteresowanie Czajkowskim rozbudziła premiera opery Kupiec wenecki w Bregencji w 2014 roku. Efektem stało się pojawienie licznych publikacji na temat kompozytora[7].

Był homoseksualistą[8][9].

Ważniejsze utwory

  • Sonata na klarnet i fortepian op. 1 (1959)
  • I Kwartet smyczkowy A-dur op. 3 (1969-1970)
  • II Koncert fortepianowy op. 4 (1966-1971)
  • II Kwartet smyczkowy C-dur op. 5 (1973-1975)
  • Opera „Kupiec wenecki” (prawykonanie podczas Festiwalu Muzycznego w Bregencji w 2013, polska prapremiera: 24.10.2014 Teatr Wielki - Opera Narodowa)

Przypisy

  1. Andre Tchaikowsky Website [online], andretchaikowsky.com [dostęp 2022-05-10] .
  2. Michał Czajka, Marta Młodkowska, Apolonia Umińska-Keff: Relacje z czasów zagłady: inwentarz, Wydania 2001-3000. Żydowski Instytut Historyczny, 2002, s. 252. ISBN 978-83-85888-02-4.
  3. Adam Piechowski: Losy spółdzielni mieszkaniowych w Warszawie w latach okupacji niemieckiej. Warszawa: Spółdzielczy Instytut Wydawniczy, 1992, s. 98. ISBN 83-209-0837-X.
  4. JacekJ. Marczyński JacekJ., Wielka miłość trudnego artysty, „Rzeczpospolita” [dostęp 2013-07-31] [zarchiwizowane z adresu 2013-07-31] .
  5. Laureates [online], queenelisabethcompetition.be [dostęp 2020-03-19]  (fr.).
  6. Maciej Grzybowski: Andrzej Czajkowski: Pianista [1]; Ruch Muzyczny 2015 nr 1.
  7. Np. w „Ruchu Muzycznym”: o kolekcji pamiątek [1]; korespondencja [2].
  8. 7 sonetów do diabła stróża (Andrzej Czajkowski przypominany) [online], Culture.pl [dostęp 2022-05-10]  (pol.).
  9. HannaH. Krall HannaH., Dowody na istnienie, Poznań: Wydawn. A5, 1996, ISBN 83-85568-24-7, OCLC 38142419 [dostęp 2022-05-10] .

Linki zewnętrzne

  • Strona internetowa o Andrzeju Czajkowskim
  • p
  • d
  • e
I (1927)
II (1932)
III (1937)
IV (1949)
V (1955)
VI (1960)
VII (1965)
VIII (1970)
IX (1975)
X (1980)
XI (1985)
XII (1990)
XIII (1995)
XIV (2000)
XV (2005)
XVI (2010)
XVII (2015)
XVIII (2021)
  • ISNI: 0000000110684977
  • VIAF: 66660330
  • LCCN: n87809878
  • GND: 132674076
  • BnF: 13988838m
  • SUDOC: 250635135
  • NLA: 49786957
  • BNE: XX1511030
  • NTA: 353209848
  • CiNii: DA19349064
  • PLWABN: 9810599620105606
  • NUKAT: n96030051
  • J9U: 987007285240805171
  • LIH: LNB:LgZ;=Bj
  • RISM: people/41009944
  • PWN: 3888968