Althann

Althann (lub Althan) to nazwisko mocno rozgałęzionej austriackiej rodziny arystokratycznej.

Rodzina

Althannowie mieli swoje siedziby w Austrii, Czechach, w hrabstwie kłodzkim, na Morawach i na Węgrzech, gdzie w latach 1721–1824 dzierżyli również godność żupana w komitacie Zala. W 1810 r. otrzymali dziedziczny tytuł hrabiów Rzeszy i zaliczali się wtedy do jednej z najważniejszych rodzin w całej monarchii austriackiej. Ich awans społeczny nastąpił w XVI w. w wyniku służby dworskiej i wojskowej u cesarzy.

Członkowie rodu von Althann piastowali liczne urzędy ziemskie, dworskie i kościelne. Do najsłynniejszych przedstawicieli rodziny należeli:

• Michał Adolf von Althann (1574–1636) otrzymał 28 listopada 1608 r. tytuł hrabiego za zasługi dla cesarza Rudolfa II. Po przejściu na wiarę katolicką stał się zagorzałym zwolennikiem kontrreformacji. W 1619 ustanowił w Ołomuńcu order rycerski „Christianae militiae” za zasługi w walce przeciw poganom i Turkom. Na budowę kolegium jezuickiego w Igławie ofiarował zakonowi 23 domy skonfiskowane protestantom. Podarował też zakonowi dobra w Komárnie, Znojmie, Krems i Wiedniu.
  • Michał Wenzel von Althann (1630–1686), syn Michała Adolfa (1574–1636), był cesarskim ambasadorem, tajnym radcą dworu i komendantem twierdzy kłodzkiej. W 1680 r. został starostą (landeshauptmannem) hrabstwa kłodzkiego, gdzie do rodziny należały już majoraty w Międzylesiu, Roztokach i Wilkanowie. W 1684 r. nabył też zamek Szczerba i ziemie wokół Stronia Śląskiego tworząc tzw. klucz stroński. W Wilkanowie zbudował czterokondygnacyjny pałac. Był żonaty z hrabiną Anną Marią Elżbietą von Aspremont (1646–1723). Ich synowie:
    • Michał Friedrich von Althann (1680–1734), syn Michała Wenzela (1630–1686), był bpem Vácu i Veszprém, wicekrólem Neapolu i Sycylii.
    • Michael Wenzel Młodszy von Althann (1668–1738), syn Michała Wenzela (1630–1686)
      • Michael Emanuel von Althann (1691–1749), syn Michaela Wenzela Młodszego (1668–1738)
        • Michael Otto von Althann (1730–1797), syn Michaela Emanuela (1691–1749)

• Johann Michael von Althann, syn Michaela Johanna (zm. 1701), faworyt cesarza Karola VI
  • Michael Johann von Althann (1710-1778), syn Johanna Michaela (1679-1722)^[1]
    • Michael Johann Nepomuck von Althann (1757–1815), VI syn Michaela Johanna, przejął dobra kłodzkie po śmierci kuzyna Michaela Wenzla
    • Michael Franz Anton von Althann (1760–1817), VII syn Michaela Johanna, przejął dobra kłodzkie po śmierci brata Michaela Johanna
    • Michael Maximilian Franz von Althann (1769–1834), syn Michaela Johanna, przejął dobra po śmierci brata Michaela Franza A. Jego synowie:
      • Michael Joseph von Althann(inne języki) (1798–1861)
      • Michael Karl II von Althann(inne języki) (1801–1881), przejął dobra kłodzkie po śmierci brata Michaela Josepha, jego syn:
        • Robert von Althann(inne języki) (1853–1919).

• Michael Wenzel Rudolph von Althann (1701-1766), syn Michaela Ferdinanda (1677-1733)^[2],
  • Michael Karl von Althann (1741–1805), syn Michaela Wenzela Rudolpha, przejął dobra kłodzkie po śmierci kuzyna, Michaela Ottona
  • Michael Wenzel von Althann (1743–1810), II syn Michaela Wenzela Rudolpha przejął dobra kłodzkie po śmierci brata, Michaela Karla

inni

• Gundaker von Althan (1655–1747), generał, dyplomata i budowniczy
• Michał Karol von Althann (1702–1756), baron von Goldburg und Murstetten.

Od nazwiska Michaela Josepha Althanna (1798–1861), właściciela majoratu w Międzylesiu pochodzi nazwa starej odmiany śliwy, Renkloda hr. Althanna (niem. Graf Althanns Reneklode)^[3].

• 
  Herb rodowy^[4]
• 
  Johann Michael von Althann
• 
  Gundaker von Althan
• 
  Herb rodowy Althanów w Čakovcu, Chorwacja
• 
  Zamek w Jaroslavicach

Niektóre siedziby

Morawy

• 1577–1654 Oslavany (Krzysztof von Althann zbudował tu renesansowy zamek)
• 1609–1790 Jaroslavice (dziś powiat Znojmo) (na zlecenie Wolfa Dietricha von Althanna Joseph v. Erlach zbudował tu barokowy zamek)
• 1618–1793 Wranow nad Dyją (gdzie w końcu XVII w. Althannowie postawili barokowy zamek)
• 1909–1922 i 1930–1945 Zamek Helfštýn w Lipníku

Czechy właściwe

• 1650–1945 Králíky, Mladkov
• 1738–1923 Svojšice

Hrabstwo kłodzkie

• 1653–1945 Zamek w Międzylesiu
• 1684–1945 Pałac w Wilkanowie
• 1684–1783 Zamek Szczerba
• 1653–1945 Roztoki
• 1684–1733 Stronie Śląskie

Dolna Austria

• Murstetten (powiat St. Pölten-Land)
• Zwentendorf an der Donau (powiat Tulln)

• 
  Zamek w Vranovie
• 
  Zamek Helfštýn
• 
  Pałac w Wilkanowie
• 
  Zamek Szczerba
• 
  Zamek w Zwentendorfie

Zobacz też

• klucz stroński

Przypisy

Bibliografia

• Joachim Bahlcke i inni, Handbuch der historischen Stätten Böhmen und Mähren, Kröner Verlag, Stuttgart 1998, ISBN 3-520-32901-8
• Handbuch der historischen Stätten Schlesien, hg. von Hugo Weczerka, Stuttgart 1977, ISBN 3-520-31601-3
• Dehio-Handbuch der Kunstdenkmäler in Polen. Schlesien, ErnstE. Badstübner (red.), SławomirS. Brzezicki (oprac.), München: Deutscher Kunstverlag, 2005, ISBN 3-422-03109-X, OCLC 830927501 . Brak numerów stron w książce
• Joachim Bahlcke, Michael Friedrich Graf von Althann. W: Schlesische Lebensbilder, Bd. VIII, S. 129–140, ISBN 3-7686-3501-5
• Grzegorz Pisarski, Drzewo genealogiczne rodu Althannów, w: „Zeszyty Muzeum Ziemi Kłodzkiej”. 1995, z. 8, s. 111–146. ISSN 0860-1186
• Claudia Zonta, Schlesische Studenten an italienischen Universitäten, Stuttgart 2004
• Roman Sękowski, Herbarz szlachty śląskiej. Informator genealogiczno-heraldyczny, t. 1 (A-C), Katowice 2008: Fundacja "Zamek Chudów", s. 73–74, s.v. Althann.