Wij Staan Op!

Wij Staan Op! is een in 2015 opgerichte Nederlandse actiegroep en stichting binnen de gehandicaptenbeweging, gericht op jongvolwassenen met een fysieke handicap.[1][2] De groep streeft naar een toegankelijke, inclusieve samenleving zonder validisme (de uitsluiting en discriminatie van mensen met een fysieke en/of zintuiglijke handicap, chronische ziekte, psychische aandoening of neurodivergentie). De groep was nauw betrokken bij de ratificatie van het VN-verdrag handicap.[3] De stichting werkt samen met de Coalitie voor Inclusie.[4] Net als Feminists Against Ableism, Terug naar de bossen en Xterhood is Wij Staan Op! een collectief dat is opgericht na 2010 en dat disability justice (rechtvaardigheid voor mensen met een beperking) centraal stelt.[5]

Oprichting en actie tegen de participatiewet

Wij Staan Op! werd opgericht in 2015 op initiatief van Pauline Gransier, Jiska Ogier en Amber Bindels en zeven anderen, allen vrijwilligers met een handicap, en een team van ondersteuners.[1][2][3] In het eerste jaar ging Wij Staan Op! in gesprek met Emile Roemer, fractievoorzitter van de Socialistische Partij (SP), over de realisatie van een toegankelijke samenleving.[6] Roemer uitte zijn verbazing over bijvoorbeeld de 'verborgen kosten' waar mensen met een beperking mee te maken hebben.

Aanleiding voor de oprichting was de invoering van de Participatiewet.[2] Deze wet, die is ingegaan op 1 januari 2015, verving het voorgaande stelsel van Wet werk en bijstand (WWB), Wet sociale werkvoorziening en een groot deel van de Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten (Wajong).[7] Een van de doelen van de wet is jonggehandicapten en anderen met een 'arbeidshandicap' aan het werk te krijgen op de reguliere arbeidsmarkt. Met deze wet is het werkgevers toegestaan de werknemer een lager loon te betalen dan het minimumloon.[8] Hierdoor bouwt de werknemer geen aanvullend pensioen meer op.[8] Vanuit de wet wordt het inkomen van de werknemer door de gemeente aangevuld tot het sociaal minimum dat voor diegene van toepassing is. Hierbij geldt wel een vermogenstoets en wordt rekening gehouden met de kostendelersnorm en het vermogen en inkomen van degenen met wie men een gezamenlijke huishouding voert. Deze voorwaarden waren er niet in de Wajong, daarom is dit voor deze doelgroep als geheel een achteruitgang.[8]

Meerdere organisaties en individuen protesteerden tegen de regel dat werkgevers onder het minimumloon konden zakken voor werknemers met een arbeidsbeperking. Noortje van Lith schreef hierover een open brief aan minister-president Mark Rutte die veel bijval ontving.[9] Wij Staan Op! stelde dat de nieuwe regeling de bureaucratische last verschuift naar toch al kwetsbare werknemers.[9]

Naomi Doevendans diende in oktober 2018 namens Wij Staan Op! een petitie in bij de Tweede Kamer om te protesteren tegen de gevolgen van de Participatiewet en voor gelijke kansen op de arbeidsmarkt.[10] De petitie werd bijna 90.000 keer ondertekend.[10] De petitie werd ondersteund door GroenLinks.[6][11]

De werkgelegenheid en inkomenssituatie voor mensen met een beperking blijft een belangrijk speerpunt: de Werkcoalitie, waar Wij Staan Op! deel van uitmaakt, overhandigde in juni 2022 een manifest aan Carola Schouten, minister van armoedebeleid en participatie, met daarin vier voorstellen om de bestaanszekerheid voor mensen met een beperking te verbeteren.[12]

Handvest

De stichting heeft een handvest gepubliceerd met daarin stellingen die als leidraad dienen om de maatschappij inclusief en toegankelijk te maken. Het handvest is "een oproep aan de Nederlandse samenleving om de manier waarop zij naar gehandicapten kijkt en daarmee omgaat te kantelen."[13] Op 16 februari 2016 bood Wij Staan Op! het manifest aan aan de vaste Kamercommissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) van de Eerste Kamer. Het werd in ontvangst genomen door commissievoorzitter Maria Martens.[14]

VN-verdrag Handicap

Initiatiefnemers Gransier en Bindels zaten op 21 januari 2016 op de publieke tribune toen de Tweede Kamer het wetsvoorstel aannam voor de ratificatie van het VN-verdrag Handicap, dat op 14 juni dat jaar leidde tot de formele ratificatie.[3][15] In een interview met koepelorganisatie Ieder(in) in juli 2023 zeiden Gransier en Bindels dat de randvoorwaarden in het verdrag nog nauwelijks zijn gerealiseerd in Nederland en dat de landelijke overheid daarvoor ook geen uitvoeringsplan heeft.[3] Volgens Gransier zou het VN-verdrag het beste overgedragen kunnen worden van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) naar ministerie van Binnenlandse Zaken, omdat het verdrag niet alleen gaat over zorg, maar over algemene mensenrechten. Bovendien zou VWS nu het eigen beleid controleren. Daarnaast zou een uitbreiding van het mandaat van het College voor de Rechten van de Mens noodzakelijk zijn, zodat ze niet langer alleen adviseren maar ook verplichtingen op kunnen leggen. Ook pleit ze voor een onafhankelijk instituut voor en door mensen met een beperking om de samenleving en de overheid voor te lichten en te adviseren.[3]

Openbaar vervoer

Samen met andere organisaties, zoals Ieder(in), zet Wij Staan Op! zich in voor een toegankelijk openbaar vervoer (OV) waar mensen met een mobiliteitsbeperking zelfstandig, dus zonder assistentie, gebruik van kunnen maken. De Tweede Kamerleden Stieneke van der Graaf en Carla Dik-Faber verzochten de regering in een motie "om NS en ProRail te stimuleren de onbenutte mogelijkheden voor het verbeteren van reizen met een beperking te verkennen, daarbij gebruik te maken van de suggesties van Wij Staan Op! en leder(in)."[16] De organisatie is in overleg met de Nederlandse Spoorwegen (NS) om de toegankelijkheid van het treinvervoer in Nederland te verbeteren.[17]

#JeKomtErNietIn

Op sociale media introduceerde Wij Staan Op! begin 2016 de hashtag #JeKomtErNietIn, om aandacht te vragen voor de ontoegankelijkheid in Nederland. Op Twitter kwamen hierop binnen enkele dagen duizenden reacties.[2]

Mede dankzij Wij Staan Op! werd in januari 2016 door de Tweede Kamer besloten dat alle openbare gebouwen uiterlijk in 2017 toegankelijk moeten zijn voor mensen met een beperking. Het ging om een compromis; bedrijven worden alleen verplicht eenvoudige maatregelen te nemen en hoeven geen hoge kosten te maken.[18]

Brandbrief Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland

Ook festivals en andere evenmenten zijn nog lang niet altijd toegankelijk. De organisatie schreef hierover in 2018 een brandbrief aan de Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland. Volgens de formele regels zou een looppad minimaal 110 centimeter breed moeten zijn, en hoewel dat voldoende is voor mensen die een rolstoel gebruiken om het looppad te gebruiken is het niet voldoende om veilig te keren.[19]

Erkenning

Wij Staan Op! ontving een prijs van het kennisprogramma Cliëntenparticipatie tijdens de uitreiking van de vierde Movisie Participatieprijs[20]

Gransier werd in 2016 genomineerd voor de Top 100 onbeperkt, een initiatief van het DELA goededoelenfonds voor de meest inspirerende mensen met een beperking van Nederland.[21] De winnaar wordt gekozen door een jury en publiek en wint tienduizend euro voor een goed doel naar keuze.[22]

In november 2020 won Wij Staan Op!-lid Thijs de Lange wegens zijn betrokkenheid bij de stichting de jaarlijkse AUV-alumnusprijs van de Amsterdamse Universiteits-Vereniging voor alumni van de Universiteit van Amsterdam.[23][24]

Externe link

  • Officiële website
Bronnen, noten en/of referenties
  1. ↑ a b wie zijn wij?. Wij Staan Op!. Gearchiveerd op 3 december 2022. Geraadpleegd op 15 juli 2023.
  2. ↑ a b c d Geschiedenis van Wij Staan Op!. Wij Staan Op!. Gearchiveerd op 15 november 2022. Geraadpleegd op 15 juli 2023.
  3. ↑ a b c d e Pauline en Amber na 7 jaar VN-verdrag Handicap: “We moeten nog steeds vechten voor een goed leven”. Ieder(in) (14 juli 2023). Gearchiveerd op 15 juli 2023. Geraadpleegd op 15 juli 2023. "De urgentie wordt niet gezien. Dat merk je ook als er verkiezingen zijn. In de verkiezingsprogramma’s worden misschien twee zinnen aan het VN-verdrag Handicap gewijd. Of helemaal niets. Dat is belachelijk."
  4. ↑ Samenwerking. Coalitie voor Inclusie. Gearchiveerd op 26 maart 2023. Geraadpleegd op 15 juli 2023.
  5. ↑ Naïm Derbali, Discriminatie van mensen met een beperking - 'Men is tevreden met de kruimels' (interview met o.a. Jeanette Chedda en Eline Pollaert) Half open slotje.. De Groene Amsterdammer (13 augustus 2022). Gearchiveerd op 14 oktober 2022. Geraadpleegd op 15 juli 2023.
  6. ↑ a b Cynthia van der Winden, Wij Staan Op voor een toegankelijke samenleving. Nationale Vereniging de Zonnebloem (9 oktober 2015). Gearchiveerd op 15 juli 2023. Geraadpleegd op 15 juli 2023.
  7. ↑ Gevolgen Participatiewet. Ministerie van Algemene Zaken (22 december 2014). Geraadpleegd op 15 juli 2023 – via Rijksoverheid.nl.
  8. ↑ a b c Gijs Herderscheê en Sheila Sitalsing, Analyse - Onderbetaalde jonggehandicapten - Onderbetaald vanwege je handicap: het definitieve einde van de verzorgingsstaat? Half open slotje.. de Volkskrant (12 mei 2018). Geraadpleegd op 15 juli 2023.
  9. ↑ a b Arnold de Groot, Mogen werkgevers mensen met een beperking onder het minimumloon betalen? Half open slotje.. NRC (20 april 2018). Geraadpleegd op 15 juli 2023. ""Met deze plannen komt er een enorme bureaucratische last op ons af. (…) Mijn handicap kan ik niet uitzetten, maar u kunt wel deze plannen van tafel halen." Amber Bindels van actiegroep Wij Staan Op! in Nieuwsuur"
  10. ↑ a b Wij staan op! Gelijke kansen op de arbeidsmarkt. Stichting Petities.nl. Gearchiveerd op 21 maart 2023. Geraadpleegd op 15 juli 2023.
  11. ↑ Linda Voortman, Wij staan op! Gelijke kansen op de arbeidsmarkt. GroenLinks (3 april 2018). Gearchiveerd op 13 maart 2021. Geraadpleegd op 15 juli 2023.
  12. ↑ Nieuws - Bied mensen met een beperking bestaanszekerheid en werk!. Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN) (22 juni 2022). Gearchiveerd op 30 maart 2023. Geraadpleegd op 15 juli 2023.
  13. ↑ Handvest. Wij Staan Op!. Gearchiveerd op 1 juni 2023. Geraadpleegd op 15 juli 2023.
  14. ↑ Jongvolwassenen met beperking bieden Eerste Kamer manifest aan. Eerste Kamer der Staten-Generaal (16 februari 2016). Geraadpleegd op 15 juli 2023. "De Eerste Kamer heeft momenteel de wetsvoorstellen goedkeuring en uitvoering van het VN-verdrag inzake de rechten van personen met een handicap (33992 en 33990) in behandeling. De Tweede Kamer heeft de wetsvoorstellen op 21 januari 2016 aanvaard."
  15. ↑ Historische dag voor mensen met een beperking. Kassa. BNNVARA (23 januari 2026). Gearchiveerd op 15 juli 2023. Geraadpleegd op 15 juli 2023. "Deze week was er groot nieuws: mede dankzij de groep Wij Staan Op! heeft de Tweede Kamer besloten dat toegankelijkheid voor mensen met een beperking voortaan wettelijk geregeld moet worden."
  16. ↑ Kamerstuk - Dossier- en ondernummer 23645 nr. 669. Tweede Kamer der Staten-Generaal (5 juli 2018). Geraadpleegd op 15 juli 2023 – via Overheid.nl.
  17. ↑ Fleur Bubbert, Discriminatie - Mag ik meereizen?. OneWorld (23 januari 2019). Gearchiveerd op 3 januari 2023. "“Bij de ontwikkeling van nieuwe vormen van vervoer moeten we nog maar zien of toegankelijkheid als uitgangspunt wordt meegenomen”, zegt Boerjan. “Daarom zouden we graag zien dat de overheid haar verantwoordelijkheid neemt voor basistoegankelijkheid, dat in ieder geval zou moeten bestaan uit zelfstandig toegankelijk materieel, een toegankelijke infrastructuur en betrouwbare reisinformatie over de toegankelijkheid. Niet alleen in het huidige openbaar vervoer, maar ook voor nieuwe vormen van vervoer in de toekomst.”"
  18. ↑ Gehandicapten reageren verheugd op nieuw Haags compromis. NOS Nieuws. Nederlandse Omroep Stichting (NOS) (21 januari 2016). Gearchiveerd op 9 februari 2023. Geraadpleegd op 15 juli 2023.
  19. ↑ Olga Ketellapper, Jonge mindervaliden willen veilig naar festivals kunnen Half open slotje.. Het Parool (3 april 2018). Geraadpleegd op 15 juli 2023.
  20. ↑ Karin Sok, Als ervaringsdeskundige ervaringen delen met impact - In gesprek met 'Wij staan op'. Movisie (4 juli 2016). Gearchiveerd op 31 mei 2023. Geraadpleegd op 15 juli 2023.
  21. ↑ Leidse studente genomineerd voor Top 100 onbeperkt. Universiteit Leiden (17 mei 2016). Gearchiveerd op 15 juli 2023. Geraadpleegd op 15 juli 2023. "Pauline Gransier, studente Film- en Literatuurwetenschap aan de Universiteit Leiden. Ze is genomineerd voor de Top 100 onbeperkt. Gransier zet zich in voor een gelijkwaardige positie voor mensen met een handicap. Dat doet ze met de beweging Wij Staan Op!, die ze mede oprichtte."
  22. ↑ Bredanaar Boot in top 100 inspirerende Nederlanders met beperking. NU.nl (11 mei 2016). Geraadpleegd op 15 juli 2023. "De winnaar van de ‘top 100 onbeperkt’ verkiezing wint tienduizend euro voor een goed doel naar keuze. De winnaar wordt gekozen door een jury en het publiek."
  23. ↑ ‘Mijn handicap is ook mijn kracht’ - FGw-student Thijs de Lange over toegankelijkheid en inclusie. Universiteit van Amsterdam (7 januari 2021). Gearchiveerd op 15 juli 2023. Geraadpleegd op 15 juli 2023. "Ik heb de AUV-alumnusprijs gewonnen voor mijn betrokkenheid bij Wij Staan Op!, een landelijke stichting voor en door jongvolwassenen met een handicap."
  24. ↑ AUV-alumnusprijs 2023 - Beloning voor talent. Universiteit van Amsterdam. Gearchiveerd op 31 maart 2023. Geraadpleegd op 15 juli 2023. "De AUV-alumnusprijs is een jaarlijkse aanmoedigingsprijs van de Amsterdamse Universiteits-Vereniging voor UvA-alumni die via een aansprekend project een bijzondere bijdrage aan de maatschappij leveren."