Gabiley

Gabiley
Plaats in Somalië Vlag van Somalië
Gabiley (Somalië)
Gabiley
Gabiley
Situering
Gobolka Woqooyi Galbeed, Somaliland
Coördinaten 9° 42′ NB, 43° 37′ OL
Algemeen
Inwoners
(2000)
7800
Hoogte 1461 m
Portaal  Portaalicoon   Afrika

Gabiley (ook: Gebilay, Gebiley, Gebile, Gebileh, Gebilex, Gibeli, Jibile)[1] is de hoofdplaats van het District Gabiley in de regio Woqooyi-Galbeed in Somaliland, een niet-erkende staat in Noord-Somalië. Gabiley ligt op 1461 m. hoogte aan een verharde hoofdweg, ongeveer halverwege Borama (62 km, hoofdstad van de regio Awdal) en Hargeisa, de hoofdstad van Somaliland (55 km).

Een aantal plaatsjes in de omgeving[2] zijn o.m. Reehalas[3], Jameycada[4], Galoolley[5], Agamsaha[6], Arabsiyo[7], Guulma Waydo[8], Tiin[9], Yaldo[10], Boqor[11], Gogaysi[12], Lo'ka-Aroor[13], Sanlaawaha[14] en Kalabaydh[15]. Bij Kalabaydh ligt ook het vliegveld van Gabiley, niet meer dan een onverharde airstrip.

Gabiley is de 'graanschuur' van West-Somaliland en het centrum van een vruchtbare regio die bekendstaat als Dhul-beereed. Met de ingebruikname van nieuwe landbouwmethoden en -technieken stijgt de productie jaarlijks, maar blijft nog altijd achter bij de lokale vraag. Om aan die vraag te kunnen voldoen zijn grotere investeringen nodig. O.a. worden verbouwd maïs (een variëteit die bekendstaat als Elmi Jama), tarwe, gerst, bonen, erwten, aardnoten, aardappels, tomaten, uien, knoflook, sla, kool, sinaasappels, papaya's en watermeloenen. Naar schatting zijn er meer dan 1500 geïrrigeerde landbouwbedrijven. Het grootste deel van het areaal is echter in gebruik voor 'droge' landbouw. De productiviteit leidt ertoe dat Gabiley na de haven van Berbera de hoogste belastingafdrachten doet aan de Somalilandse regering. Het gebied rond Gabiley is ook relatief dichtbevolkt.[16]

Er zijn lagere scholen in Gabiley. En sinds een paar jaar heeft de stad een universiteit, de Tima-ade (ook: Timacade) Universiteit. In november 2013 studeerden hier de eerste 103 studenten af.[17] Gabiley heeft geen ziekenhuis (2008).

Klimaat

Het klimaat van Gabiley wordt beïnvloed door de ligging op ca. 1461 m hoogte. De gemiddelde jaartemperatuur is 20,8°C. Juni is de warmste maand, gemiddeld 23,6°C; januari is het koelste, gemiddeld 17,0°C. De jaarlijkse regenval bedraagt ca. 532 mm (Nederland: 800 mm). Van oktober t/m februari valt er minder dan 20 mm per maand. April-mei en juli-september zijn het natste met 67-100 mm per maand.[18]

Externe links

  • 'Inzoombare' satellietfoto's van Gabiley: hier en hier.
  • Administratieve kaarten van het District Gabiley: hier en hier.
  • Gabiley.net, een website met lokaal nieuws, in het Somalisch.
Nomaden met hun kamelen in de straatjes van Gabiley.
Bronnen en voetnoten
  1. Zie voor deze variatie aan namen o.m.: http://www.geonames.org/maps/showOnMap?q=woqooyi&country=SO. Gearchiveerd op 11 juli 2023.
  2. Als bron voor de hierna volgende lijst met plaatsjes zijn gebruikt: deze kaart en Geonames.org. op 11 juli 2023.
  3. 4,1 km ten oosten van Gabiley, gelegen op 9.692712, 43.658619 (decimale coördinaten)
  4. 2,4 km ten oosten van Gabiley, gelegen op 9.688815, 43.641000 (decimale coördinaten)
  5. Galoolley bestaat uit een cluster van ten minste zeven traditionele nederzettingen/woongemeenschappen die tussen de 6,2 en 10,3 km ten oosten van de districtshoofdstad Gabiley liggen, op o.m. de volgende locaties: (9.717340, 43.685826), (9.708669, 43.677050), (9.707431, 43.704376), (9.701742, 43.715287), (9.712328, 43.656557), (9.695227, 43.684055) en (9.688052, 43.672774)(decimale coördinaten)
  6. 7,1 km ten oosten van Gabiley, gelegen op 9.683817, 43.684422 (decimale coördinaten)
  7. Een groter dorp, 15,6 km ten oosten van Gabiley, gelegen op 9.679105, 43.762870 (decimale coördinaten)
  8. Guulma Waydo bestaat uit twee kernen, resp. 1,4 en 3,1 km ten zuiden van Gabiley, gelegen op 9.689840, 43.611690 resp. 9.678275, 43.601603 (decimale coördinaten)
  9. 2,25 km ten zuiden van Gabiley, gelegen op 9.677514, 43.622417 (decimale coördinaten)
  10. 5,4 km ten zuiden van Gabiley, gelegen op 9.656149, 43.598996 (decimale coördinaten)
  11. 8,7 km ten zuiden van Gabiley, gelegen op 9,636778 43,573118 (decimale coördinaten)
  12. 9 km ten noordoosten van Gabiley, gelegen op 9.755715, 43.679022 (decimale coördinaten)
  13. Lo'ka-Aroor bestaat uit vier kernen, resp. 5,0, 6,4, 7,3 en 7,8 km ten westen van Gabiley, gelegen op 9.691870, 43.575813 resp. 9.684975, 43.565041 resp. 9.690009, 43.555042 resp. 9.680956, 43.551823 (decimale coördinaten). De grootste van deze vier kernen is degeen die het verst van Gabiley ligt.
  14. 11,0 km ten westen van Gabiley, gelegen op 9.675044, 43.523939 (decimale coördinaten)
  15. Een groter dorp, 16,8 km ten westen van Gabiley, gelegen op 9.673246, 43.475745 (decimale coördinaten)
  16. Zie: The New Gabiley Region and its status, Somaliland Times, 2008, geraadpleegd op 30 december 2013.
  17. Zie: SOMALILAND: First Batch of Students Graduate at Timacade University in Gabiley –(Photos), Somaliland Monitor, 30 nov. 2013, geraadpleegd op 30 dec. 2013.
  18. Zie https://en.climate-data.org/location/56199/