Yolanda Bedregal

Yolanda Bedregal
Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Yolanda Bedregal de Cónitzer, Yolanda Bedregal Iturri
Jaiotza	La Paz, 1916ko irailaren 21a
Herrialdea	Bolivia
Heriotza	La Paz, 1999ko maiatzaren 21a (82 urte)
Hezkuntza
Heziketa	Columbia Unibertsitatea
Hizkuntzak	gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	idazlea, dozentea eta poeta
Kidetza	Gesta bárbara (en)
Izengoitia(k)	Yolanda de Bolivia
Genero artistikoa	olerkigintza eleberria

Yolanda Bedregal Iturri (La Paz, 1913ko irailaren 21a – 1999ko maiatzaren 21a) poeta eta nobelagile boliviarra izan zen, Yolanda de Bolivia izenez ezagunagoa.^[1]

Biografia

Juan Francisco Bedregal idazle, katedradun, errektore eta modernistaren eta Carmen Iturri Albortaren alaba izan zen. Lehen mailako ikasketak eskola publiko batean egin zituen eta batxilergoa Bakearen Institutu Amerikarrean amaitu zuen.^[1] Goi-mailako ikasketak egin zituen Arte Ederren Eskolan, La Paz hirian, eta estetika ikasteko beka bat lortu zuen Columbiako Unibertsitatean, New Yorken.^[1]

Boliviara itzultzean, hainbat erakundetan irakatsi zuen, besteak beste, Musika Kontserbatorioan, Arte Ederren Goi Eskolan, San Andresko Unibertsitate Nagusian eta Sucreko Benavides Akademian. Kultura Kontseilu Nazionalean eta La Pazeko Udalean lan egin zuen, eta Kulturako Ofizial Nagusia izan zen.^[2]

Poeten Batasun Nazionalaren, Haur Literaturako Batzordearen eta institutu binazionalen lehendakaria eta sortzailea izan zen. Boliviako Hizkuntzaren Akademiako kide oso, Espainiako Errege Akademiako, Argentinako Letren Akademiako kide, Boliviako Hezkuntzaren Ordenaren komendadore. Boliviako enbaxadorea izan zen Espainian.^[2]

Poesia, narratiba eta antologien artean 20 liburu inguru argitaratu zituen. Bere poesietako batzuk senarrarekin batera idatzi zituen, Gert Cónitzer alemanarekin, gainera senarrak alemanera itzuli zituen. Buenos Airesko Unibertsitaterako eta Los Amigos del Libro argitaletxearen Entziklopedia Boliviarrerako Antologia de la Poesía Boliviana egin zuen. Literatura, arte, pedagogia, erlijio, mito, folklore, artisautza aimara eta kitxuaren inguruko hainbat artikulu eta saiakera argitaratu zituen aldizkari eta egunkarietan, eta haur literaturako liburuak idatzi zituen.^[2]

Literatura-etapak

Haren lanaren hiru aldi bereiz daitezke:

Lehenengoaren adierazle nagusia Naufragio (1936) izeneko obra dago. Non bertso esplizitu eta objektiboak dira nagusi, eta hizkuntza argi eta zehatzaren bidez gizakiarengan komunak diren sentimendu batzuk aztertzen ditu.

Bigarrena, sinbolikoagoa da eta horren adierazle dira Poemar (1937) eta Ecos (1940). Azken hau senarrarekin batera idatzi zuen.

Hirugarrenan edo "erlijiosoan" patu ilun moduko bat agertzen da. Bakardadea giza izaerari atxikitako fenomeno gisa agertzen da. Nadir poema-liburua (1950), bere maisulanetako bat, etapa honetan dago.

Obra

Bertsotan

Prosan

Sariak eta Aitortzak

• Boliviako estatuak 2000. urtean “Yolanda Bedregal” Poesia Sari Nazionala eratu zuen. Geroztik, urtero ospatzen da.^[1]
• 1971an, "Erich Guttentag" eleberri-sari nazionala jaso zuen bere lehenengo eleberriagatik, Bajo el Oscuro Sol.
• Boliviako Hezkuntza Agindu Handiko komendadorea
• "Pedro Domingo Murillo" gizalegezko ohorea
• Kultura Ministerioaren Sari Nazionala
• La Paz hiriko armarria, zerbitzu goraipatuengatik
• La Paz Departamentuko prefekturaren urrezko kantuta
• Emakume saritua (Boliviako Emakumeen Ateneoa)
• Frantziako Arteen eta Letren Ordenako zalduna
• Israelgo "Jerusalem" domina
• Potosiko Emakumeen Batasuneko plaketa
• Manuel Vicente Ballivián Fundazioaren Kultura Saria
• "Dama de América", Mexikoko A.C. Emakumearen Eskubideen Kontseilu Nazionalaren izenean
• Gabriela Mistral ordena Txileko gobernuaren alde

Erreferentziak

Kanpo estekak

• Webgune ofiziala
• Yolanda Bedregalen biografia Boliviako Haur eta Gazte Literaturako Akademiaren webgunean
• Yolanda Bedregalen obra

• Datuak: Q6170207
• Multimedia: Yolanda Bedregal / Q6170207